Analog Fotoğrafçılık 2 – Terimler
Benim analog maceram fotoğrafla birlikte başladı. Yaşım itibariyle fotoğraf çekmeye başladığımda dijital kameralar piyasada yoktu zaten. 2000’lerde geen dijital fotoğraf gelişmeleri ile dönem dönem sadece dijital çekim yapsam da analog fotoğrafçılığı hayatımdan hiç çıkarmadım, benim için yeri çok başkadır.
Yıllar içerisinde çok fazla fotoğraf çektim, profesyonel olara olsun, deneysel olsun. Çok güzel sonuçlar da elde ettim, kötü sonuçlar da. Analog fotoğrafçılığı öğrenmek, deneme yanılma yöntemi biraz. Bu nedenle sabırlı olmaya çalışın.
Benim gibi bu işin içinde büyümedyseniz, yani bir millennial iseniz, fotoğraf makinasının terimleri size yabancı gelecektir. Sabırla öğrenmeye çalışın. Aslında mantığı çok basit ama analog bir dünyada büyüyen dijital çocuklar için farklı ve zor görünebilir.
Benim önerim elinizde hangi analog makina varsa onun kullanma kılavuzunu internetten bulup iyice okumak. Sabırsız bir millennial iseniz de youtube’da binlerce eğitim videosu var.
Makinanızı öğrendikten sonra filmler hakkinda bilgi almanızı öneriyorum. Filmleri öğrenin. Ne zaman hangi film kullanılır, elinizdeki makinayla en iyi sonucu hangi filme alırsınız gibi soruların cevabını bulmaya çalışın. Bunun için de youtube ve internetteki bilgiler sizi aydınlatacaktır. Benim önerim yeni başlayacaksanız siyah beyaz filmle başlamayın. Beyaz ve kontrast dengesi gibi teknik bilgileri renkli fotoğraflarda deneyimledikten sonra siyah beyaz fotoğraf çekmeye başlamanız daha verimli olacaktır. Ilk fotoğraflarınız konusunda kendinize güveniyor ve boşuna film harcamak istemiyorsanız bayat filmlerle de başlayabilirsiniz fotoğraf çekmeye. Çok değişik sonuçlar alabilirsiniz bayat filmden.
Bilmeniz gereken terimler
Filmleri anlatmak ile başlayacağım. Filmler iki türdür. 35 mm ve 120 mm. 35 mm çok daha yaygın olarak kullanılan, benim de kullanmayı tercih ettiğim bir türdür. 120 mm 12 pozdan oluşur ve günümüzde banyosu zor ve pahalıdır. Filmleri seçerken markası kadar çeşidi de çok önemlidir bugün telefonlarımızdan kolaylıkla ayarlayabildiğimiz keskinlik, sıcaklık, kontrast gibi ayarları filmin markasını seçerek ayarlamak gerekir analog makinede. Günümüzde çok fazla sayıda film var, hatta bazı filmlerde renk tonu bile seçebilirsiniz lila, mavi, pembe gibi. Özellikle fotoğraf sanatı ile ilgilenen yeni neslin ihtiyaçlarına göre üretilen çok iyi filmler var. Bu konuda size önerim Kodak Color ile başlamanız. risksiz, güzel renkleri olan bir film. Ya da dediğim gibi bayat filmle başlayarak makinanın ayarlarını öğrenebilirsiniz.
Film konusundan kısaca bahsettikten sonra teknik terimlere geçiş yapıyorum. Bilmeniz gereken üç adet ana terim var. Bunlar ASA(ISO), diyafram ve enstantane. Bu üç ayarı iyice öğrendiniz mi teknik açıdan çok iyi fotoğraflar çekebilirsiniz. Fotoğrafın genel güzelliği konusunda da gözünüz ve yeteneğiniz devreye girecek, o kısma bir şey yapamıyorum maalesef.
ISO / ASA
ASA fotoğraf makinenizin ışığa duyarlılığını gösteren ayarıdır. ASA düştükçe ışığa duyarlılık o kadar düşük olur, ASA arttıkça ise tam tersi. ASA makinanın sensörüne gidecek ışığı ayarlar. Makinenin sensörü en önemli parçadır çünkü ışığı toplayıp, onu bir görüntüye dönüştürür. Sensöre doğru ışık göndermeniz gerekir, bunun için ışık fazla ise ASA düşük tutulur, ışık azsa ASA arttırılır. ASA’yı doğru ayarlarsanız düşük ışıklı ortamlarda flaş kullanmadan fotoğraf çekilebilirsiniz ama ASA arttıkça sensör hassaslaşır ve alacağınız görüntünün netliği gidebilir. Kumlanma ya da gren (grain) dediğimiz bu olay sonucu görüntüde bozulmalar olabilir. ISO değerleri 100, 200, 400, 800, 1600, 3200, 6400, 12500, 25000 şeklinde artar. Makinanızın ISO değerini aldığınız filme göre ayarlamanız gerekir. Filmi de çekim yapacağınız duruma göre seçmelisiniz. Dış mekan için 100’den başlayan ASA yeterli olurken iç mekanlarda 200’den başlamalısınız.
Diyafram
Diyaframın iki temel fonksiyonu vardır; ışığın yoğunluğunu ve net alan derinliğini ayarlar. Fotoğraf çekerken diyafram açıklığını ayarlamanız gerekir. Makine üzerinde diyafram açıklığı f değeri ile gösterilir ve 1.4, 2, 2.8, 4, 5.6, 8, 11, 16, 22, 32, 64… şeklinde derecelendirilir. Bu sayı arttıkça diyafram kısılır. Diyafram kısıldıkça merceğe daha az ışık gelir. Nispeten karanlık bir yerde fotoğraf çekecekseniz Işık yetersizliğinde diyafram değerini kısmanız gerekir. Değer kısıldıkça merceğe düşen ışık artar ve fotoğrafınız daha aydınlık çıkar.
Enstantane
Enstantane deklanşöre basıldığında, sensöre ne kadar süre ışık düşeceğini belirleyen perdenin açılıp kapanma süresidir. Yani aslında pozlama süresidir, pozlama sürenizi doğru ayarlayamazsınız fotoğrafınız yeterince net çıkmaz. Sabit bir nesne çekecekseniz enstantane hızı yüksek olabilir ancak hareketli bir nesne çekecekseniz bu hızı düşük tutmalısınız. Hızı düşük tuttuğunuzda makineyi sabit tutarak, titremeden hatta nefes almadan çekmeniz gerekebilir. Bu gibi durumlarda tripod kullanmanız önerilir.
Analog fotoğrafa başladığınızda genel hatları ile bilmeniz gereken terimler bunlar.
Keyifli çekimler diliyorum.
Anıl Uzun